Udzielenie pełnomocnictwa w każdym przypadku wymaga określenia przez mocodawcę objętego nim zakresu umocowania. Zakres umocowania zależy więc przede wszystkim od woli mocodawcy. Jednakże przepis art. 98 k.c. wprowadza co do tego pewne ograniczenia, wskazując trzy rodzaje pełnomocnictw i odpowiadające im zakresy umocowania:
1)pełnomocnictwo ogólne do czynności zwykłego zarządu;
2)pełnomocnictwo do czynności prawnych określonego rodzaju (pełnomocnictwo rodzajowe);
3)pełnomocnictwo do poszczególnej czynności prawnej (pełnomocnictwo szczególne).
Pełnomocnictwo ogólne
Pełnomocnictwo ogólne jest pełnomocnictwem o najszerszym zakresie umocowania, gdyż obejmuje umocowanie do dokonywania czynności zwykłego zarządu. Oznacza to, że pełnomocnictwo takie przyznaje kompetencję do dokonywania wszelkich czynności, jakie mieszczą się w zakresie zwykłego zarządu. Przede wszystkim są to czynności prawne, jednakże zakresem umocowania objęte są również inne czyny zgodne z prawem, jak np. zawiadomienia czy wezwania.
Pełnomocnictwo - zasady
Przepisy nie definiują tych pojęć ani w sposób pozytywny przez wskazanie, jakie czynności należy zaliczyć do zwykłego zarządu (zwykłych czynności), ani w sposób negatywny, przez określenie czynności, które nie wchodzą w zakres zwykłego zarządu (zwykłych czynności). Rozumienie tych pojęć nie może bowiem zostać określone in abstracto, w oderwaniu od przedmiotu takich czynności (rzecz wspólna, majątek, zajęta nieruchomość, sprawy spółki), a także od okoliczności konkretnego przypadku (por. B. Gawlik (w:) System prawa cywilnego, t. I, 1985, s. 778). Na okoliczności te składa się w szczególności wartość przedmiotu zarządu, znaczenie danej czynności i jej wpływ na przedmiot zarządu, uwzględnienia też wymaga okoliczność, czy dana czynność dokonywana jest w obrocie powszechnym, czy też gospodarczym, czy ma związek z prowadzeniem działalności gospodarczej bądź zawodowej.
Pełnomocnictwo rodzajowe
Pełnomocnictwo rodzajowe obejmuje umocowanie do określonego rodzaju czynności prawnych (nazywane jest też gatunkowym – M. Piekarski (w:) Komentarz, t. I, 1972, s. 238). Zakresem umocowania obejmuje ono dokonywanie w imieniu mocodawcy czynności prawnych należących do określonej ich kategorii. Pełnomocnictwo rodzajowe może zostać udzielone zarówno do dokonania czynności prawnych określonego rodzaju przekraczających zakres zwykłego zarządu, jak i do pewnego rodzaju czynności zwykłego zarządu (M. Piekarski (w:) Komentarz, t. I, 1972, s. 238; M. Pazdan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2011, s. 473; odmiennie S. Rudnicki (w:) S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz, 2007, s. 421, odnoszący je tylko do czynności przekraczających zwykły zarząd). Wystarczające wydaje się, by pełnomocnictwo takie określało rodzaj czynności prawnych objętych umocowaniem (np. zawieranie umów dostawy, leasingu). Może ono jednakże zostać ograniczone przez wskazanie dodatkowych cech takiej czynności prawnej, w szczególności jej przedmiotu lub podmiotu będącego drugą stroną umowy (w wyr. z dnia 4 listopada 1998 r., II CKN 866/97, OSN 1999, nr 3, poz. 66, SN uznał, że pełnomocnictwo rodzajowe powinno określać rodzaj czynności prawnej oraz jej przedmiot). Dochodzi wówczas do doprecyzowania zakresu umocowania pełnomocnika (np. zawieranie umów sprzedaży czy umów leasingu tylko rzeczy określonego rodzaju, zawieranie umów sprzedaży z konsumentami). Również w przypadku tego pełnomocnictwa zakresem umocowania mogą być objęte inne niż czynności prawne czyny zgodne z prawem, będące zdarzeniami prawnymi (np. kierowanie do dłużników wezwań określonego rodzaju)*.
* K. Kopaczyńska-Pieczniak [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, wyd. II, red. A. Kidyba, WKP 2012, art. 98.
